15 jaar geleden kochten we ons rijtjeshuis. Waar voorheen de oude veilig stond, wonen wij nu met veel plezier in een leuke wijk. Na een aantal weken klussen zijn we verhuisd. Even uitpuffen natuurlijk maar daarna stond al snel het volgende project op de planning, de tuin. De bodem bestond veelal uit klei en zand, aangevuld met een flinke portie bouwpuin. Omdat op onze locatie jarenlang een gebouw en asfalt lag, zat er in de grond nauwelijks leven. Niet verwonderlijk: de planten groeiden slecht, bomen slaan niet of nauwelijks aan, de bodem zo hard als baksteen.
Met de jaren is onze tuin langzaam veranderd. Stenen maken plaats voor borders, meer en meer vaste planten werden geplant, maar ook wat wat zaailingen van bomen, waarna ik probeer de tuin zo veel mogelijk zijn gang te laten gaan. Met name in de wintermaanden is het de inzet om zoveel mogelijk groenafval te laten liggen. Dat is een goede basis voor het bomenleven gebleken! Dit bodemleven komt langzaam weer tot leven, de grond is luchtiger en voedzamer en planten groeien beter. Het is een proces van jaren maar uiteindelijk komt het goed.
Bomen, planten en dieren is wat we vaak natuur noemen, waarbij de minder goed bekende bodem dan vaak niet wordt benoemd. Een natuurlijk opgebouwde bodem bevat schimmels, verschillende geleedpotigen (zoals mijten, pissebedden, springstaarten), wormen en vooral veel ander microbiologisch leven (zoals bacteriën en eencelligen). De algemene theorie is dat het ondergrondse en bovengrondse leven met elkaar samenwerken en van elkaar afhankelijk zijn.Het is voor velen een mysterie terwijl het juist de basis is voor het bovengrondse leven, zoals wij, omdat de bodem vele ecosysteemdiensten gratis en voor niets levert, zoals de vruchtbaarheid voor plantengroei, het onderdrukken van plantenziektes, het afbreken van organisch materiaal en het vasthouden en zuiveren van water. Bodems behoren tot de habitats met de grootste biodiversiteit en dan vooral op het microbiologische gebied. Dit is ook van onschatbare waarde voor toekomstige ontwikkelingen op het vlak van gezondheid (bv. nieuwe antibiotica geneesmiddelen), milieutechnieken (bv. biologische plastic afbraak) en groene chemie. Ook dit geeft aan dat de biodiversiteit ook een economische waarde heeft, naast het ondersteunen van de samenleving met ecosysteemdiensten Het is dus van cruciaal belang om onze bodem te koesteren en hier zuinig mee om te gaan.
Hieronder volgen een aantal tips waar jouw bodem blij van wordt:
Voorkom vervuiling:
Zorg dat chemische stoffen (olie, verf) niet in de bodem komen
Zorg dat afvalwater in het riool komt, dit geld ook voor water wat gebruikt is voor het zemen van de ramen en chloorhoudend water uit het zwembad.
Stenen eruit, planten erin.
Voorkom spitten, beter is om met een vork de grond wat luchtiger te wrikken
Zorg voor diversiteit: diverse soorten begroeiing: hoge en lage beplanting, kruiden en vaste planten. Een goede bodembedekking voorkomt uitdroging
Gebruik compost van de lokale groenrecycling of zelfgemaakt om de bodem te activeren
Laat het de planten in de winter afsterven en laat bladeren liggen. Dit is een bron van natuurlijke voedingsstoffen en activeert het insectenleven.
De springstaart Orchesella cincta (bron: Naturalis)
De pseudoschorpioen Chernes hahnii (bron: Naturalis)
De potworm Enchytraeus albidus (bron: Wikipedia)
In het voorjaar wordt er een “safari” naar het bodemleven in Kaag en Braassem georganiseerd.
Houd onze agenda goed in de gaten!
